Bệnh ký sinh trùng đường máu là một trong những bệnh nguy hiểm ở đàn gà, có khả năng lây lan nhanh và tỷ lệ chết cao, có thể lên tới 70%. Bệnh thường phát triển mạnh khi thời tiết giao mùa, mưa nhiều, ẩm ướt – điều kiện thuận lợi cho các nguồn gây bệnh phát triển. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp thông tin chi tiết về gà bị ký sinh trùng đường máu, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách điều trị và phòng bệnh hiệu quả.
Gà bị ký sinh trùng đường máu là gì?
Theo SV388 Đá Gà, bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà do đơn bào Leucocytozoon ký sinh trong máu gây ra. Loại đơn bào này có hơn 64 chủng khác nhau, có khả năng gây bệnh cho nhiều loại gia cầm, không chỉ riêng gà. Khi gà bị nhiễm, bệnh không phát ngay mà có thời gian ủ bệnh từ 7–12 ngày.
Khi bệnh bắt đầu phát, gà sẽ có các dấu hiệu như tiêu chảy kéo dài, phân xanh nhớt, thiếu máu dẫn đến mào tích tái nhợt, ăn kém, bỏ ăn, sốt cao. Đơn bào Leucocytozoon xâm nhập vào máu sẽ phá hủy hồng cầu và bạch cầu, gây xuất huyết, thiếu máu, cơ thể suy yếu và chết dần. Tỷ lệ chết có thể lên đến 70% toàn đàn, gây thiệt hại kinh tế lớn cho người chăn nuôi.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân chính gây bệnh là sự lây nhiễm qua các ký sinh trùng hút máu như muỗi, dĩn, bọ mạt, mò, bọ chét… Các ký sinh trùng này mang theo đơn bào Leucocytozoon, khi hút máu gà sẽ truyền mầm bệnh sang. Ngoài ra, dịch tiết từ gà bệnh như phân và nhớt cũng chứa mầm bệnh, có thể lây lan sang các con khác trong đàn.
Biểu hiện bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà
Khi gà bị ký sinh trùng đường máu, các triệu chứng lâm sàng có thể thay đổi theo mức độ nặng nhẹ:
- Ban đầu: gà ủ rũ, sốt cao, ăn ít hoặc bỏ ăn, mặt tái, mào nhợt do thiếu máu.
- Thể nặng: thở nhanh, mào và tích tái nhợt, tiêu chảy phân xanh lá cây có nhớt hoặc lẫn máu.
- Trong một số trường hợp nặng, gà chết đột ngột do thiếu máu nặng và tổn thương nội tạng.
Để chẩn đoán chính xác, cần mổ khám. Khi mổ sẽ thấy bệnh tích đặc trưng như:
- Xuất huyết ở hầu hết các cơ quan nội tạng: gan, thận, tụy, buồng trứng, phổi.
- Xuất huyết dưới da, các cơ quan sưng to, xốp, dễ vỡ do phản ứng cơ thể ngăn xuất huyết.
- Ruột có phân màu xanh lá cây, tụy có nang bào ký sinh màu trắng rải rác.
Cách điều trị gà bị nhiễm ký sinh trùng đường máu
Khi phát hiện gà bị ký sinh trùng đường máu, có thể áp dụng phác đồ điều trị kết hợp dinh dưỡng và thuốc bổ như sau:
- T Coryzine: 20g/100 kg gà/ngày
- T Cúm gia súc: 20g/100 kg gà/ngày
- Super Vitamin: 20g/100 kg gà/ngày
- Giải độc gan thận: 20g/100 kg gà/ngày
Liều lượng trên sử dụng cho 100 kg gà/ngày, duy trì trong 4 ngày để đạt hiệu quả. Đồng thời bổ sung nước sạch, thức ăn dễ tiêu hóa và vitamin để gà hồi phục nhanh chóng.
Phòng bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà
Phòng bệnh là cách hiệu quả nhất để hạn chế thiệt hại kinh tế. Các biện pháp phòng bệnh bao gồm:
- Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, thông thoáng, phun thuốc khử trùng định kỳ.
- Diệt côn trùng hút máu như muỗi, dĩn, mạt, mò bằng các biện pháp cơ học và hóa chất.
- Trước khi phun thuốc diệt côn trùng, nên cho gà uống T ivermectin 1% với liều 1cc/1 lít nước trong 3 giờ để loại bỏ ký sinh trùng bám trên da, giúp thuốc diệt côn trùng phát huy hiệu quả tối đa.
- Kiểm soát độ ẩm và vệ sinh khu vực xung quanh chuồng, loại bỏ ao tù, nước đọng là nơi sinh sản của muỗi.
- Thường xuyên kiểm tra đàn, phát hiện gà bệnh sớm và cách ly để tránh lây lan.
Như vậy, gà bị ký sinh trùng đường máu là bệnh nguy hiểm do đơn bào Leucocytozoon gây ra. Bệnh có thể dẫn đến thiếu máu nặng, suy giảm sức đề kháng, chết hàng loạt nếu không phát hiện kịp thời. Việc kết hợp điều trị đúng thuốc, chăm sóc dinh dưỡng và phòng bệnh triệt để là yếu tố quyết định để bảo vệ đàn gà và hạn chế thiệt hại kinh tế.