Trong thế giới bóng đá, có những khu vực trên sân mang ý nghĩa chiến thuật và luật lệ đặc biệt. Nếu đường giữa sân phân chia lãnh thổ, thì Vòng Cấm Địa lại là trái tim của mọi tình huống kịch tính, là nơi mà mọi lỗi lầm đều phải trả giá bằng một quả phạt đền (Penalty) định mệnh. Vòng cấm địa không chỉ là khu vực 16m50 quen thuộc mà còn ẩn chứa nhiều quy tắc và đặc quyền dành riêng cho thủ môn. Vậy thực chất Vòng cấm địa là gì? Kích thước chính xác của nó theo Luật Bóng đá quốc tế ra sao? Và tại sao khu vực này lại có sức nặng quyết định đến vận mệnh trận đấu? Hãy cùng đi sâu vào tìm hiểu cấu trúc và tầm quan trọng của khu vực then chốt này.
Vòng cấm địa là gì? Khái niệm và tên gọi
Theo MM88, vòng cấm địa còn được gọi là khu vực phạt đền (Penalty Area), là một khu vực hình chữ nhật nằm ở hai đầu sân bóng đá, bao quanh khung thành. Đây là khu vực mang tính pháp lý cao nhất trên sân, nơi các quy tắc về phạt đền và đặc quyền của thủ môn được áp dụng.
- Tên gọi phổ biến: Khu vực 16m50.
- Kích thước chính xác (theo Luật 1 của IFAB): Vòng cấm địa được tạo bởi hai đường kẻ vuông góc với đường biên ngang (đường cầu môn), cách cột dọc $16.5$ mét ($18$ yards) về hai phía. Hai đường kẻ này kéo dài vào sân $16.5$ mét ($18$ yards) và được nối liền với nhau bằng một đường thẳng song song với đường biên ngang.
- Diện tích: Chiều dài (song song với đường biên ngang) là $40.3$ mét ($16.5m + 7.32m + 16.5m \approx 40.32$m). Chiều rộng (kéo dài vào sân) là $16.5$ mét.
Vai trò định đoạt luật lệ và đặc quyền trong vòng cấm địa
Vòng cấm địa không chỉ là một hình vẽ trên sân; nó là khu vực nơi Luật Bóng đá được thay đổi hoàn toàn, đặc biệt liên quan đến thủ môn và các lỗi phòng ngự.
Đặc quyền tuyệt đối của thủ môn
Trong phạm vi Vòng cấm địa, thủ môn là cầu thủ duy nhất được phép sử dụng tay hoặc cánh tay để chạm bóng nhằm cản phá bàn thắng. Khi thủ môn hoàn toàn nằm ngoài vạch 16m50, họ bị xem như cầu thủ bình thường và sẽ bị phạt thẻ đỏ nếu cố ý dùng tay cản phá bóng.
Vai trò của chấm phạt đền
Nằm bên trong vòng cấm địa là chấm phạt đền (Penalty Mark), được đặt cách vạch cầu môn $11$ mét ($12$ yards). Khi một lỗi phòng ngự bị thổi phạt đền, bóng được đặt tại đây để thực hiện quả đá phạt đền (Penalty Kick).
Cung phạt đền (Penalty Arc)
Phía ngoài Vòng cấm địa có một cung tròn với bán kính $9.15$ mét ($10$ yards), tâm là chấm phạt đền. Cung này có mục đích chỉ định khu vực mà tất cả các cầu thủ (ngoài người sút và thủ môn) phải đứng khi thực hiện quả phạt đền. Nó đảm bảo các cầu thủ đứng cách chấm phạt đền tối thiểu $9.15$ mét, không được xâm phạm khu vực này trước khi cú sút được thực hiện.
Lỗi và hình phạt
Bất kỳ lỗi nào của đội phòng ngự đáng bị phạt trực tiếp (ví dụ: phạm lỗi thô bạo, kéo áo, dùng tay cản bóng) nếu xảy ra bên trong Vòng cấm địa sẽ bị trọng tài thổi phạt Quả Phạt Đền (Penalty Kick).
- Phạm lỗi trong vòng cấm = Phạt đền.
- Phạm lỗi tương tự ngoài vòng cấm = Phạt trực tiếp.
Khu vực cầu môn (5m50) bên trong vòng cấm địa
Nằm gọn bên trong Vòng cấm địa là một khu vực nhỏ hơn, được gọi là Khu vực cầu môn (Goal Area) hay quen thuộc hơn là khu vực 5m50. Cụ thể được những người theo dõi THỂ THAO mm88 tổng hợp:
- Kích thước: Khu vực này được tạo bởi hai đường thẳng vuông góc với đường biên ngang, cách cột dọc $5.5$ mét ($6$ yards) về hai phía. Hai đường này kéo dài vào sân $5.5$ mét và được nối bằng một đường thẳng.
- Vai trò: Khu vực 5m50 được sử dụng cho việc thực hiện quả phát bóng (Goal Kick). Bóng phải được đặt tại bất kỳ điểm nào trong khu vực này.
- Quy tắc phát bóng mới: Theo luật IFAB hiện hành, khi thực hiện quả phát bóng, bóng được coi là đã vào cuộc ngay khi nó được đá và di chuyển rõ ràng. Điều này có nghĩa là cầu thủ đối phương được phép vào khu vực 5m50 (và 16m50) ngay sau khi bóng được đá, không cần đợi bóng rời khỏi khu vực này như luật cũ.
Những luật lệ quan trọng khác liên quan đến vòng cấm địa
Sự hiện diện của Vòng cấm địa tạo ra những quy tắc khác biệt cho cả hai đội, ảnh hưởng lớn đến chiến thuật phòng ngự và tấn công.
Luật đá phạt gián tiếp trong vòng cấm
Nếu đội phòng ngự phạm một số lỗi kỹ thuật nhất định (lỗi không cố ý nhưng bị cấm) bên trong Vòng cấm địa, đội đối phương sẽ được hưởng một quả phạt gián tiếp (Indirect Free Kick), chứ không phải phạt đền. Các lỗi này bao gồm:
- Thủ môn giữ bóng trong tay quá 6 giây.
- Thủ môn chạm bóng lần thứ hai bằng tay sau khi đã thả bóng, nếu bóng chưa chạm cầu thủ khác.
- Thủ môn dùng tay bắt bóng từ đường chuyền về bằng chân hoặc ném biên của đồng đội.
Quả phạt gián tiếp này sẽ được thực hiện tại vị trí phạm lỗi, nhưng nếu lỗi xảy ra trong khu vực 5m50, quả phạt gián tiếp sẽ được đưa ra đường 5m50 song song với vạch cầu môn, tại điểm gần nhất với vị trí phạm lỗi.
Nguyên tắc ghi bàn từ phạt gián tiếp
Nếu quả phạt gián tiếp xảy ra trong vòng cấm, tất cả các cầu thủ đối phương phải đứng cách bóng tối thiểu $9.15$ mét (trừ khi họ đứng trên vạch cầu môn). Bàn thắng chỉ được công nhận khi bóng đã chạm vào một cầu thủ khác sau cú sút trước khi đi vào lưới.
Kích thước chuẩn sân bóng chính thức
Để có cái nhìn toàn diện, việc nắm rõ kích thước chuẩn của sân bóng (theo Luật 1 của IFAB) là cần thiết:
- Chiều dài (Đường biên dọc): Tối thiểu $90$ mét ($100$ yards) đến tối đa $120$ mét ($130$ yards).
- Chiều rộng (Đường biên ngang): Tối thiểu $45$ mét ($50$ yards) đến tối đa $90$ mét ($100$ yards).
- Kích thước sân quốc tế (Khuyến nghị FIFA/UEFA): Chiều dài $105$ mét, chiều rộng $68$ mét.
- Độ rộng đường kẻ sân: Tối đa $12$ cm ($5$ inches).
Vòng cấm địa ($40.3m \times 16.5m$) và khu vực 5m50 ($18.32m \times 5.5m$) là hai khu vực cố định, không thay đổi theo kích thước tổng thể của sân.
Vòng cấm địa là gì? Hay khu vực 16m50, là khu vực quan trọng và nhạy cảm nhất trên sân cỏ. Nó là nơi diễn ra các tình huống quyết định, từ những pha cứu thua xuất thần của thủ môn cho đến những quả phạt đền định mệnh. Hiểu rõ kích thước, ranh giới và các quy tắc đặc biệt liên quan đến Vòng cấm địa là chìa khóa để phân tích và thưởng thức trọn vẹn sự phức tạp và kịch tính của bóng đá hiện đại. Đối với cầu thủ, đặc biệt là các hậu vệ, việc thi đấu trong khu vực này đòi hỏi sự tập trung tuyệt đối và chính xác để tránh những sai lầm có thể dẫn đến thất bại.